Giới thiệu về collagen
Collagen là một protein đặc biệt cần cho hầu hết các tổ chức trong cơ thể và quá trình sinh tổng hợp collagen phụ thuộc vitamin C. Collagen tập trung nhiều ở da, lợi răng, xương, sụn, khớp, tóc, dây chằng..
Có khoảng 29 loại collagen trong cơ thể, trên 90% collagen trong cơ thể chủ yếu tồn tại ở type 1, 2, 3 và 4 trong đó Collagen type I là loại collagen được tìm thấy nhiều nhất. Collagen type I bao gồm các sợi collagen cấu tạo thành các bộ phận của cơ thể, bao gồm gân, dây chằng, các cơ quan và da (lớp hạ bì). Collagen type I rất quan trọng cho việc chữa lành vết thương, tạo độ co giãn, đàn hồi, và giữ liên kết các mô với nhau. Mỗi một loại mô có thể có 1 hoặc nhiều loại collagen với tỉ lệ khác nhau.
Collagen typ 1 – thành phần thiết yếu cấu tạo nên gân và dây chằng
Collagen typ 1 chiếm tới 95 – 99% collagen trong gân và chiếm 90% collagen trong dây chằng.Phân tử collagen type I dài 300nm, có đường kính 1.5nm và có 3 tiểu đơn vị cuộn gồm: 2 chuỗi α1 và 1 chuỗi α2, mỗi chuỗi này có 1050 amino acid và quấn vào nhau tạo nên cấu trúc xoắn ba về phía bên phải. Chính cấu trúc xoắn này tạo nên độ dẻo dai và tính đàn hồi cho bó sợi collagen cũng như gân và dây chằng. Giúp gân và dây chằng đảm bảo chức năng như một đệm lò so tiếp nối giữa cơ – xương và xương – xương, đảm bảo hoạt động của cơ thể và hạn chế tối đa những chấn thương
Hoạt động của gân phụ thuộc vào hình dạng của collagen. Khi nghỉ ngơi, các sợi và thớ collagen trong gân ở dạng gợn sóng hoặc nếp gấp. Hình dạng này tạo nên phần đệm khiến cho việc kéo dài theo chiều dọc có thể xảy ra mà không gây tổn thương các sợi . Khi các sợi collagen biến dạng, chúng đáp ứng tuyến tính với sức căng tăng lên trên gân. Tuy nhiên sự biến dạng của gân và dây chằng cũng chỉ nằm trong một ngưỡng nhất định:
(Theo American Family Physician. Sep 1,2005, vol72, No.5: 811-8)
- Nếu kéo dài ~ 4% các sợi sẽ đạt được cấu trúc cũ sau khi áp lực được giải phóng
- Kéo dài > 4% chiều dài gân, các sợi collagen bắt đầu trượt qua nhau vì mất mối liên kết giữa các sợi
- ~ 8% bắt đầu có tổn thương
Đảm bảo cấu trúc, tính đàn hồi của collagen type I cũng có nghĩa là đảm bảo và duy trì chức năng và độ bền dẻo của gân và dây chằng.
∗ Một lưu ý quan trọng là: Các loại collagen khác nhau được cấu tạo từ thành phần axit amin khác nhau không thể chuyển hóa qua lại do đó việc bổ sung đúng, đủ collagen phù hợp với từng cấu trúc trong các mô khác nhau là vô cùng cần thiết và cho hiệu quả tối ưu nhất.
Ví dụ: Muốn tái tạo gân và dây chằng thì bổ sung collagen type I, với sụn, xương khớp cần bổ sung collagen type II, với da cần bổ sung colagen type I và type III…
Ý kiến của bạn